پریود شدن یک فرایند طبیعی در بین خانمها است که طی این فرایند دیواره رحم تخریب شده و خونی حاوی سلولهای جداره رحم و تخمک از واژن خارج میشود. نظم این فرآیند به نوعی نشانهای از سلامت جسمی و جنسی خانمها است. با این حال، در برخی از خانمها قاعدگی نامنظم به دلایل و مشکلات مختلفی رخ میدهد. در این مقاله با شناخت عواملی که باعث اختلال در چرخه پریود میشوند، تلاش میکنیم تا راهکارهای مناسب برای درمان علت پریود نامنظم ارائه دهیم.
منظور از پریود نامنظم چیست؟
دوره پریود معمولا بین چهار تا هفت روز به طول میانجامد و به طور معمول هر ۲۸ روز یکبار رخ میدهد. با این حال، طول دورههای قاعدگی طبیعی معمولا بین ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر است. به طور میانگین، طول متوسط این دوره در یک خانم ۲۹ روز است. اگر فاصله زمانی بین شروع پریودها به طور مداوم تغییر کند، این امر نشانهای از پریودهای نامنظم است. در این شرایط ممکن است پریود زودتر یا دیرتر از موعد معمول رخ دهد. با این حال، اگر پریود شما از سیکل به سیکل بعدی کمی متفاوت باشد، هنوز به عنوان پریود منظم تلقی میشود.
علت نامنظم بودن پریود در خانمها
پریود نامنظم به دلایل مختلفی در خانمها رخ میدهد که در ادامه برخی از آنها را معرفی خواهیم کرد:
بلوغ
بدن تغییرات قابل توجهی را در دوران بلوغ تجربه میکند. شاید مدت زیادی طول بکشد تا هورمونهایی که مسئول تنظیم پریودی هستند، به یک الگوی منظم برسند. بنابراین، تجربه پریودهای نامنظم در این دوره کاملا رایج است.
شیردهی
پرولاکتین نقش مهمی در تولید شیر مادر دارد و میتواند تخمکگذاری را سرکوب کند، به خصوص در زمانی که مادر به نوزاد خود شیر میدهد. این امر ممکن است باعث عدم پریود شدن در این مدت شود. این وضعیت که به آن آمنوره شیردهی میگویند، به طور کلی خطرناک تلقی نمیشود. معمولا پس از کاهش یا قطع شیردهی، قاعدگی به طور معمولی به حالت عادی بازمیگردد.
دوران قبل از یائسگی
مرحله اول یائسگی، دورانی است که قبل از آغاز رسمی یائسگی رخ میدهد و معمولا حدود ۴ تا ۸ سال قبل از شروع یائسگی آغاز میشود. در این دوره، ممکن است چرخه قاعدگی کوتاهتر یا بلندتر از حالت معمول باشد. اما در نهایت، تعداد قاعدگیها کاهش مییابد و با ورود به مرحله یائسگی کامل، قاعدگی قطع میشود.
استرس
سطح استرس بالا را نیز میتوان علت پریود نامنظم دانست. افرادی استرس بیشتری دارند، پریودهای طولانیتر و شدیدتری خواهند داشت. وقتی فرد استرس دارد، بدن هورمونهای استرس را ترشح میکند که ممکن است با هورمونهای جنسی تداخل داشته باشند.
داروها
برخی از داروها ممکن است بر چرخه قاعدگی اثر بگذارند. چند مورد از این داروها شامل داروهای تیروئید، صرع، ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) همچون ایبوپروفن، داروهای شیمی درمانی، ضد افسردگی و داروهای رقیق کننده خون، همچون آسپرین هستند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) معمولا با پریودهای نامنظم همراه است. در این سندرم، کیستها در تخمدانها رشد میکنند و افراد مبتلا معمولا سطوح بالایی از آندروژن دارند. این موضوع میتواند تخمکگذاری را متوقف کرده و باعث قاعدگی نامنظم شود. افراد مبتلا به این سندرم ممکن است برای مدت یک یا چند ماه پریود نشوند و وقتی پریود میشوند، خونریزی شدیدی را تجربه کنند.
فیبروم رحم
فیبروم ر حم توده غیر سرطانی در دیواره رحم است که ممکن است در تعداد و اندازه های متفاوت تشکیل شود. برخی از آنها به اندازه یکی از دانههای سیب و برخی دیگر به اندازه یک گریپ فروت هستند.
آندومتریوز
آندومتریوز اختلالی است که در بین هر ده زن معمولا یک نفر را تحت تاثیر قرار میدهد. در این اختلال، سلولهایی که معمولا در داخل رحم رشد میکنند، در خارج از رحم نیز رشد خواهند کرد. این سلولها پوشش داخلی رحم را تشکیل میدهند و باعث ضخیم شدن و ریزش آن در هر دوره قاعدگی میشوند.
سرطان دهانه رحم و آندومتر
سرطان دهانه رحم و آندومتر میتوانند باعث خونریزی غیر معمولی از رحم شوند که شبیه به دوره قاعدگی است. همچنین، خونریزی بین دورهها یا پس از رابطه جنسی نیز ممکن است بر اثر این عارضه رخ دهد. در مراحل اولیه این سرطان، علائم کمتری وجود دارد. بنابراین، در صورت وجود هر گونه خونریزی واژینال بدون دلیل، بهتر است با یک پزشک زنان فوق تخصص مشورت کنید.
بیماری التهابی لگن
بیماری التهابی لگن یک نوع عفونت باکتریایی است که بر سیستم تولید مثل زنان اثر میگذارد. عفونت از مجرای تناسلی وارد شده و به رحم و قسمت بالایی مجرای تناسلی گسترش مییابد. این بیماری ممکن است ناشی از انتقال عفونت جنسی که به طور کامل نشده، باشد و گاهی بدون علائم ظاهر شود. بنابراین، توصیه میشود تستهای تشخیصی بیماریهای آمیزشی به صورت منظم انجام شود.
آیا میدانید تخمک گذاری موفق چه نشانه هایی دارد؟
چه زمانی برای پریود نامنظم باید به پزشک مراجعه کنیم؟
توصیه میشود که در صورت بروز علائم قاعدگی نامنظم زیر به پزشک مراجعه کنید:
· خونریزی در بین دو پریود
· داشتن خونریزی پس از رابطه جنسی
· خونریزی در دوران بارداری
· تجربه خونریزی پس از یائسگی
· تجربه پریود بیش از یک هفته
· درد شدید در هنگام پریود
· تب
· ترشحات غیر عادی و بد بو
· کاهش و یا افزایش ناگهانی وزن
· رشد غیر طبیعی موها
· ظاهر شدن آکنههای جدید
· خروج ترشحات از پستان
کلام آخر
به هم خوردن نظم دورههای قاعدگی در زنان ممکن است رایج و طبیعی باشد، اما تغییرات مکرر یا زیاد نشان دهنده بیماریهای زمینهای خواهد بود و نیازمند درمان متفاوت است. علل پریود نامنظم شامل تغییرات در سطح هورمونها، استرس، بیماریها و مصرف برخی داروها هستند. پریود نامنظم نشانه مشکل نیست، اما بهتر است قاعدگی خود را منظم نگه دارید.