حاملگی پوچ یکی از مشکلات مشاهده شده در بین بانوانی است که در انتظار مادر شدن هستند، البته این مشکل شیوع چندانی ندارد ولی در هر صورت لازم است اطلاعات کافی در مورد آن داشته باشید.
حاملگی مولار عارضه ای است که به تشکیل جنین نمی انجامد، بلکه به دلیل مشکلات موجود در تخمک، یک توده گوشتی شکل می گیرد که با نام مول شناخته می شود، این مشکل می تواند خطراتی را برای مادر ایجاد کند، از این رو باید به موقع تشخیص داده شود و برای درمان آن اقدام شود، در این مقاله قصد داریم برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه مطالبی را ارائه دهیم.
آشنایی با حاملگی پوچ
در بارداری عادی و سالم لقاح تخمک و اسپرم منجر به تشکیل جنین می گردد، اما برخی از مشکلات و عارضه ها در این مسیر وجود دارد که از بارداری طبیعی پیشگیری می کنند، از جمله این موارد می توان به بارداری مولار (Molar pregnancy) اشاره کرد، در این شرایط به جای تشکیل جنین طبیعی، توده ای غیر سرطانی و خوشه مانند تشکیل می گردد. در این اتفاق، کیست های خوش خیم متعدد، به جای جنین فضای داخل رحم را پر می کنند. طبق مطالعات انجام شده فراوانی آن زیاد نیست اما آمار آن در بانوان کشورهای آسیایی نسبت به سایر نقاط بیشتر است.
انواع حاملگی پوچ یا مولار
حاملگی مولار به دو نوع مختلف تقسیم بندی می گردد، بارداری مولار جزئی و کامل، تفاوت هایی مشخصی در این دو گروه وجود دارد به طوری که در حالت حاملگی پوچ کامل هیچ جنینی تشکیل نمی شود، این حالت زمانی به وقوع می پیوندد که تخمک فاقد کروموزوم است، از این رو طی لقاح تخمک و اسپرم، جنین حاصل نمی شود، از طرفی کیست های پر از مایع رشد کرده و عامل ترشح هورمون های بارداری هستند، از این رو فرد علایم بارداری را نشان خواهد داد.
حاملگی مولار جزئی زمانی رخ می دهد که دو اسپرم یک تخمک را بارور سازند و در این شرایط ممکن است جنین تشکیل گردد اما همراه با جفت غیر طبیعی است ولی با این وجود این جنین نمی تواند کامل رشد کند و زنده نخواهد ماند.
حاملگی مولار چه نشانه هایی دارد؟
برای شناخت حاملگی پوچ می بایست نشانه ها و علایم آن را به خوبی بشناسید، از شایع ترین علائمی که در افراد مبتلا به این عارضه مشاهده شده است می توان به حالت تهوع خیلی شدید اشاره کرد، از دیگر نشانه ها خونریزی با رنگ غیر طبیعی قرمز روشن یا قهوه ای تیره است که طی سه ماهه اول بارداری دیده می شود، هورمون بارداری hCG نیز سطح بالاتری را نشان می دهند، مشکلات تیروئید و فشار خون بالا و پره اکلامپسی نیز از دیگر علائم حاملگی مولار است، مشکل کم خونی در افراد درگیر به این عارضه مشاهده شده است.
امکان دفع کیست ها از واژن نیز وجود دارد، کیست های تخمدان ها و همچنین احساس فشار و دردی که در لگن این افراد حس می شود نیز از دیگر شکایاتی است که می تواند مشکوک به این عارضه باشند، از دیگر مشخصه هایی که می تواند نشان دهنده حاملگی پوچ باشد، رشد بیشتر از حد رحم طی هفته های اول است نسبت به شرایطی که فرد بارداری عادی را طی می کند، علاوه بر این موارد ذکر شده ممکن است نشانه های دیگری نیز مانند اختلالات و مشکلات عصبی و همچنین عوارض ریوی نیز رخ دهد.
علت حاملگی پوچ یا مولار
برای بسیاری از افراد این سوال مطرح می شود که علت رخ دادن این عارضه در طی بارداری چیست و چرا برخی از افراد با آن مواجه می گردند، در واقع علت این عارضه مربوط به مشکلات کروموزومی است، به طوری که تخمک ضعیف و حاملگی مولار ارتباط دارند، تخمک های فاقد کروموزوم و تخمک های لقاح یافته با دو اسپرم نمی توانند به بارداری سالم منتج شوند و سبب بروز حاملگی پوچ می شوند.
شیوع این عارضه در بین زنان باردار بالا نیست، در واقع طبق مطالعات انجام شده از هر 1000 بارداری یک مورد از حاملگی مولار مشاهده شده است، اما آمار آن در آسیا بیشتر از سایر نقاط است، ریسک فاکتورهایی در بروز این مشکل می توانند دخیل باشند، از جمله این موارد می توان به سن افراد اشاره کرد، به طوری که در افرادی که بالاتر از 45 سال دارند و یا گروهی از افراد که سن کمتر از 20 سال دارد احتمال تخمک ضعیف و حاملگی مولار بیشتر است.
علاوه بر موارد فوق در افراد با سابقه حاملگی پوچ و در گروهی که سابقه سقط جنین داشته اند، احتمال وقوع مجدد این مشکل وجود دارد، کمبود ویتامین A نیز می تواند با این نوع بارداری ارتباط داشته باشد.
نحوه تشخیص حاملگی پوچ
امروزه روش های تشخیصی وجود دارد که به شناسایی تخمک ضعیف و حاملگی مولار کمک می کند، از از جمله این موارد می توان بررسی سطح هورمون بارداری hCG اشاره کرد، همانطور که قبلا نیز اشاره شد سطح این هورمون در افراد با حاملگی پوچ بالاتر از بارداری طبیعی است، از این رو با بررسی آن می توان احتمال وقوع این مشکل را تشخیص داد، از طرفی پزشک از روش های دیگری مانند سونوگرافی نیز برای کسب اطلاعات در این رابطه استفاده خواهد کرد، توقف رشد جنین، مشاهده کیست ها و همچنین بررسی مایع آمنیوتیک این امکان را به متخصص می دهد که حاملگی مولار را تشخیص دهد و اقدامات درمانی لازم را برای مادر اتخاذ نماید.
همان طور که ذکر شد این نوع حاملگی نمی تواند به رشد طبیعی جنین منجر شود و از این رو تنها راه ختم بارداری است، پزشک با توجه به شرایط بیماران ممکن است از روش های مختلفی بدین منظور استفاده کند، در برخی از افراد به طور طبیعی سقط انجام می شود، اما در گروهی از افراد نیاز به تجویز داروها می باشد، روش کورتاژ نیز برای خارج کردن بخش های باقی مانده کاربرد دارد.
لازم به ذکر است افرادی که قبلا با مشکل تخمک ضعیف و بروز حاملگی مولار مواجه بوده اند می بایست برای بارداری های بعدی خود آگاهانه عمل کنند و از قبل با پزشک خود مشورت نمایند تا بررسی ها و آزمایشات لازم انجام شود.
